İkinci el araç satışı sonrasında alıcıların en büyük mağduriyetlerinden birisi satın aldıkları aracın kilometresinin düşürülmüş olmasıdır. Kilometresi değiştirilerek araç satılması, satılan araçta ‘’GİZLİ AYIP‘’ olarak nitelendirilir. Çünkü bu araçtaki kilometre düşürme işlemi basit bir gözden geçirme ile anlaşılamamaktadır. Ayıplı aracı (kilometresi düşürülmüş) satın alan kişi dava açarak sözleşmeden dönebilir veya bedelde indirim isteyebilir.
Türk Borçlar Kanunu’nda ve bu kanuna atfen Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında düzenlenen diğer seçimlik haklardan ayıpsız misli ile değiştirme ve ücretsiz onarım seçimlik hakları kilometre düşürme işleminin telafi edilemez olması nedeniyle kullanılamamaktadır.
Ayrıca aracın kilometresinin düşürülmesi işlemi şartları oluştuğu takdirde Türk Ceza Kanunu kapsamında Nitelikli Dolandırıcılık suçunu da oluşturabilmektedir.
AYIP KAVRAMI VE GİZLİ AYIP NEDİR?
Ayıp kavramı hukuki açıdan bir malın olağan özelliklerinde eksiklik halini tanımlamak için kullanılır. Malın kullanımını önemli ölçüde güçleştiren veya ortadan kaldıran bir durumdur. Gizli Ayıp ise ilk başta fark edilemeyen daha sonra ortaya çıkan ayıp türüdür.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 8. Maddesinde ayıplı mal şu şekilde tanımlanmıştır: ‘’ Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.’’
Araç kilometresinin düşürülmesinin sonradan anlaşılmasından dolayı Yargıtay kilometresi düşürülmüş araç bulunan ayıbın gizli ayıp olduğunu kabul etmektedir. Emsal kararları yazımızın devamında paylaşacağız.
TBK madde 223’e göre ‘’Alıcı, devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu tür bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir; bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır.’’
AYIBIN SATICIYA İHBAR EDİLMESİ
Görüldüğü üzere gizli ayıp söz konusu olduğu zaman hemen satıcıya ihbarda bulunulması gerekir. Gizli ayıbın satıcıya hemen ihbar edilmesi gerekmektedir. Kesinlikle zaman kaybedilmemesi gerekir. Aksi takdirde satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır. Bu durum alıcı açısından şüphesiz ciddi bir ekonomik zarara sebebiyet verecektir. Ayıp ihbarı yazılı yapılabileceği gibi sözlü de yapılabilmektedir. İspat açısından sorun yaşanmaması adına noterden ihtarname göndermek hukuken en sağlıklı yöntemdir. Ayıp ihbarı tanık dâhil her türlü delille ispatlanabilir. Aracın kilometre sayacının ne zaman düşürüldüğünün hiçbir önemi yoktur. Satıcı bu satıştan sorumludur.
DAVA SÜRECİ NE ŞEKİLDE İŞLEMEKTEDİR?
Alıcı gizli ayıbı öğrendiği zaman satıcıya ayıbı ve kullanmak istediği seçimlik hakkını HEMEN bildirmelidir. Satıcı gerekli işlemleri yapmaz ise alıcının ayıplı araç satışından kaynaklı dava açması gerekir.
AYIPLI ARAÇ SATIŞINDAN KAYNAKLI AÇILACAK DAVADA GÖREVLİ MAHKEME
Görevli mahkeme satıcının kim olduğuna göre değişiklik gösterir. Eğer araç alım-satım işiyle sürekli uğraşan bir galericiden ya da bu işle uğraşan bir tacirden alınmış ise görevli mahkeme Tüketici Mahkemesidir. Fakat satıcı bu işle mesleki anlamda ilgilenmeyen bir kişiyse görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Özellikle ikinci el al sat işi ile uğraşan kişilerden alınan kilometresi düşürülmüş araçlarda görevli mahkemenin hangisi olduğunun tespiti önem arz etmektedir.
KİLOMETRESİ DÜŞÜRÜLMÜŞ ARAÇ DAVA AÇMA SÜRESİ
Kilometresi düşürülmüş aracı satın alan kişinin SATICI’ya karşı dava açma süresi 2 yıldır. Bu süre aracın satın alındığı yani araç satış sözleşmesinin noterde imzalandığı tarihten itibaren işlemeye başlar.
Kilometre ile oynama işlemi satıcı tarafından yapılmışsa, satıcının ağır kusuru nedeniyle 2 yıllık zamanaşımı süresi işlemeyecektir.
CEZAİ SORUMLULUK – NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK
Kilometrenin düşürülmesi Türk Ceza Kanunu kapsamında dolandırıcılık suçunu oluşturmaktadır.
TCK madde 157/1’e göre ‘’Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.’’
Kilometrenin düşürülmesi dolandırıcılığın nitelikli halini oluşturmaktadır. Mevcut suçla ilgili kanundaki hüküm şu şekildedir:
TCK madde 158 – (1) Dolandırıcılık suçunun:
- f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
- g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
- h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
KİLOMETRESİ DÜŞÜRÜLMÜŞ ARAÇ İHTARNAME ÖRNEĞİ
İHTAR EDEN :
ADRES : /BURSA
VEKİLİ : Av. Hüseyin Tayyip ALBAYRAK
MUHATAP :
ADRES :
KONU : Ayıplı mal satışına ilişkin uğranılan zararın giderilmesi istemine ilişkin ihtarımı içerir.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkil ile aranızda 15.12.2022 tarihinde ……….. plakalı 2019 Model, Renault Talisman Marka ……………. Motor, ……….. şasi nolu araç için noter huzurunda …………-TL bedel karşılığı(banka kanalı ile ödenmiştir.) satış sözleşmesi yapılmıştır. Satıcı taraf olarak satılanda bildirdiğiniz nitelikler bulunmamaktadır. Söz konusu aracın nitelik ve niceliğini etkileyen, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcı müvekkilin beklediği faydaları ortadan kaldıran ve önemli ölçüde azaltan maddi, ekonomik ayıplar bulunmaktadır.
Aracın satışı için “www.sahibinden.com” internet sitesi üzerinden verdiğiniz ilanda ve yapılan noter satış sözleşmesinde söz konusu aracın “67.000 kilometrede olduğu” bilgisi belirtilmişse de müvekkil alımdan bir gün sonra 16.12.2022 tarihinde aracın plakası ve şasi numarası üzerinden yaptığı sorgulamada aracın 20.01.2022 tarihinde 329.266 kilometredeyken muayeneye girdiği ve aracın kilometresinin yaklaşık 300.000 km civarında düşürüldüğünü öğrenmiştir. Ayrıca aracın önceki renginin sarı olduğu ve T plaka ile ticari taksi olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. İlanda belirttiğiniz hususların gerçeği yansıtmadığı ve araçta gizli ayıpların bulunduğu tespit edilmiştir. Satış sözleşmesi sırasında ve öncesinde bildirilmeyen aracın kilometresinin düşürülmesi durumu yapılan Ptt ve tramer sorgulamaları ile ortaya çıkmıştır. Km sayacı düşürülmüş ve kullanım amacı değiştirilmiş araç müvekkilimize gerçek değerinin üzerinde satılmıştır. Bu haliyle satışı yapılan araç ayıplıdır. Araçtaki ayıplar gizlenerek müvekkilimize satılmıştır.
İhtarnameye konu araç tarafınızca “www.sahibinden.com” sitesine konulan satış ilanında ve noter satış sözleşmesinde 67.000 km’de olduğu beyan edilerek gizli ayıplı olarak müvekkilime satılmıştır. Belirlenen aracın aslında belirttiğiniz şekilde ve satış ilanındaki gibi olmadığı ve araçtaki bu ayıbın söz konusu aracın niteliğini etkileyen, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcı müvekkilin beklediği faydaları ortadan kaldıran ve önemli ölçüde azaltan ayıp bulunmaktadır. Müvekkil 6098 sayılı yasanın kendisine tanıdığı seçimlik hakkını kullanmak üzere tarafınıza bu durumu bildirme zorunluluğu doğmuştur.
Yukarıda bahsettiğimiz hukuki uyuşmazlık neticesinde genel olarak 6098 S. TBK. Gereğince diğer seçimlik haklarımızı saklı tutarak ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme irademizi iş bu ihtarname ile tarafınıza iletiyoruz. Ayrıca müvekkilin zararı giderilmediği takdirde yapmış olduğunuz fiilin Türk Ceza Kanunu mucibince Nitelikli Dolandırıcılık suçuna sebebiyet verdiğini ve 10 yıla kadar HAPİS CEZASI ile cezalandırılabileceğinizi tarafınıza her türlü dava ve şikayet hakkımızı saklı tutarak ihtaren bildiriyoruz.
Aracın km sayacının düşürülmesinden kaynaklı olarak oluşan 300.000-TL’lik zararın 7 gün içerisinde tarafımıza ödenmesini aksi halde aleyhinizde dava açılacağını, yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin tarafınıza yükleneceği ihtaren bildiririz. 20.12.2022
İhtar Eden Vekili
Av. Hüseyin Tayyip ALBAYRAK
Sayın Noter : Tek sayfadan ve üç nüshadan ibaret olan işbu ihtarnamenin bir suretinin dairenizde saklanmasını, birer suretinin muhataba tebliğini ve muhataba tebliğ şerhini havi bir suretinin de tarafımıza verilmesini bilvekale talep ederim. 20.12.2022
İhtar Eden Vekili
Av. Hüseyin Tayyip ALBAYRAK
KİLOMETRESİ DÜŞÜRÜLMÜŞ ARAÇ DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
BURSA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
BURSA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
DAVA KONUSU : Ayıplı satılan araç için ayıba karşı sorumluluk
DAVA DEĞERİ : 1.000,00 TL( Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik – HARCA ESAS DEĞER)
AÇIKLAMALAR :
1-) Müvekkilim……………, ”www.sahibinden.com” isimli internet sitesinde kendisine bir araç almak için sitedeki ilanları incelerken işbu davaya konu eski plakası………., mevcut plakası ……., Ford marka, 1990 model, Focus 1.6 TDI Comfort, Şasi no:WF……….32, Motor no:FY………..32 olan, İLANDA 165.000 KM’DE OLDUĞU BELİRTİLEN aracı görmüş ve aracı sitede ilana koyan davalının kardeşi ……… isimli şahısla iletişime geçmiştir.
2-) Müvekkilim, oğlu …….. ve …….. isimli şahıs ile birlikte 09.12.2017 tarihinde aracı görmek ve kontrol etmek amacıyla Kuyucak ilçesine gitmiştir. Müvekkilim burada aracı kontrol etmiş, aynı gün ilçesinde bulunan ” GARANTİLİ ARABAM OTO EKSPERTİZ” isimli yerde aracı test ettirmiştir. Buradan alınan eksper raporunda aracın 165.146 km’de olduğu görülmektedir. (ek-1) Burada müvekkilim ile davalı araç bedeli için 40.100,00 TL olarak anlaşmışlardır.
3-) Davalı, araca kardeşi …… ile birlikte sahip olduklarını belirtmiştir. Müvekkilim, pazarlık ve satış sürecini davalı ile birlikte yürüten …… isimli davalının kardeşine ve davalıya 09.12.2017 tarihinde 500,00 TL kapora vermiş ve ….. isimli şahıs ile araç satışı için sözleşme imzalamışlardır. (ek-2)
4-) 14.12.2017 tarihinde müvekkilim, oğlu ….. ve …….. isimli şahıs ile davaya konu aracı satın almak için davalının yanına gitmiştir. Müvekkilim araç bedeli olarak anlaşılan 40.100,00 TL’nin kalan 39.600,00 TL’sini, kendisi internet bankacılığı kullanmadığı için …….. isimli şahsa elden vermiş, …… de 14.12.2017 tarihinde ……………… numaralı Ziraat Bankası hesabından, davalı ………. isimli şahsa ait olan TR……………………….. 01 IBAN nolu hesaba müvekkilim adına araç bedeli olarak havale yapmıştır. (ek-3) 14.12.2017 tarihinde davalı ile müvekkilim …………… Noterliği’ne giderek araç alım-satımını gerçekleştirmişlerdir. ( ek-4)
5-) 27.07.2018 tarihinde İstanbul’da yapılan araç muayenesinde araçta kilometre düşümü yapıldığı, aracın 29.07.2017 tarihinde ki muayenede 221.370 km olarak kayıt edildiği müvekkilime bildirilmiştir. (ek-5)
6-) Müvekkil, aracın kilometresinde oynama yapıldığını öğrendikten hemen sonra davalı satıcıya durumu bildirmiş ve araçta ki bu ayıp nedeniyle davalıdan araç bedelinde indirim yapılarak, kendisine bedel iadesi yapılmasını talep etmiştir. Fakat davalı satıcı müvekkilin bu haklı talebini kabul etmemiştir. Müvekkil 01.08.2018 tarihinde…………. Cumhuriyet Başsavcılığı’nda davalıdan şikayetçi olmuştur. (ek-6)
7-) Davalıya, tarafımızca ………….. 1.Noterliği’nden 11.09.2018 tarihli ve 017362 yevmiye numaralı ihtarname gönderilerek, araçta ki bu ayıp nedeniyle ayıp oranında araç bedelinden indirim talep edilmiştir. (ek-7)
8- ) Davalı ise ……….. Noterliği’nden 25.09.2018 tarihli ve 03442 yevmiye numaralı evrak ile ihtara cevap vererek ihtarnamemizde ki hiçbir hususu kabul etmediğini belirtmiştir. (ek-8)
9-) Araçta ki bu ayıp davalı tarafından bu sürecin en başından itibaren müvekkilden gizlenmiştir ve müvekkilim bu konuda hiçbir zaman bilgilendirilmemiştir. Anılan nedenlerle tarafımızca bu davayı açma zarureti hasıl olmuştur.
HUKUKİ SEBEPLER : 6502 sayılı Tüketicinin Koruması Hakkında Kanun, HMK, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve sair yasal mevzuat.
DELİLLER : Yeni delil ve karşı delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla;
– 09.12.2017 tarihli ekspertiz raporu (ek-1)
– taraflar arasında imzalanan 09.12.2017 tarihli sözleşme (ek-2)
– ödemeye ilişkin dekont (ek-3)
– Noterde düzenlene araç satış sözleşmesi (ek-4)
– 27.07.2018 tarihli araç muayene raporu (ek-5)
– şikayet dilekçesi (ek-6)
– tarafımızca ……….1.Noterliği’nden davalıya gönderilen ihtarname (ek-7)
– davalının………. Noterliği’nden gönderdiği ihtarname cevabı (ek-8)
– tanık, yemin, bilirkişi ve sair tüm yasal deliller.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıkladığımız ve re’sen takdir edeceğiniz nedenler ile işbu davaya konu olan araçta ki ayıp oranında, satış bedelinden indirim yapılarak
– Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL’nin yasal faizi ile beraber tarafımıza ödenmesine,
– Yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine,
karar verilmesini vekaleten saygıyla talep ederiz.
Davacı Vekili
AV. ……………………………..
e-imzalıdır
EK : Vekaletname örneği
Albayrak & Gençtürk Hukuk Danışmanlık Ofisi olarak; uzman ekibimiz ile kilometresi düşürülmüş araç ile ilgili her türlü davada hukuki destek vermekteyiz. Uzmanlık ve teknik bilgi gerektiren bu işlemler, konusunda uzman ve titiz ekibimiz ile takip edilmektedir. Kilometresi düşürülmüş araç davası konularında herhangi bir hak kaybına uğramamanız için bir Bursa Tazminat Avukatı‘na müracaat etmenizi tavsiye ederiz. Bu konuda yaşayabileceğiniz her türlü sorun için bizlere danışabilir, avukatlık hizmeti ve hukuki destek alabilirsiniz.
